- TÜİK yönetimi kesinleşmiş yargı kararlarına uymak yerine teknik laf ebeliği ile gerçeklerin üstünü örtmeye çalışıyor.
- TÜİK yönetimi Ocak 2003’ten Mayıs 2022’ye kadar kesintisiz bir biçimde her ay açıkladıkları ve doğru kabul ettikleri ortalama madde fiyat listesini neden kararttıklarına ilişkin ikna edici yanıtlar veremiyor.
- TÜİK dün (7 Ağustos 2024) yaptığı açıklama ile demagoji yapmaya devam ediyor. Kesinleşmiş yargı kararlarını çiğnemelerinden hiç söz etmiyor.
- TÜİK kesinleşmiş yargı kararlarının, Anayasa ve yasaların gereği olan madde sepeti ortalama fiyat listesini derhal açıklamak zorundadır.
TÜİK yönetiminin 7 Ağustos 2024 tarihli açıklaması hakkında DİSK Yönetim Kurulu adına DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun değerlendirmeleri:
TÜİK yönetimi 7 Ağustos 2024 tarihinde uzun bir basın açıklaması yaparak son zamanlarda giderek yoğunlaşan eleştirilere yanıt vermeye çalıştı. Ancak TÜİK yönetimi her zaman yaptığı gibi meselenin özüne değinmemiş ve konuyu çarpıtarak kamuoyunu yanıltmıştır. TÜİK Başkanı yargı kararlarına neden uymadıklarını açıklamak yerine teknik bazı açıklamalara girişmiştir.
Altını kalın çizgilerle çizelim. DİSK ile TÜİK arasında devam eden hukuki ihtilafın esası kesinleşmiş yargı kararları gereği madde fiyat listesinin açıklanmasıdır. TÜİK yönetimi Ocak 2003’ten Mayıs 2022’ye kadar kesintisiz bir biçimde her ay açıkladıkları ve doğru kabul ettikleri ortalama madde fiyat listesini iki yılı aşkın süredir karartmaktadır. DİSK, milyonlarca işçiyi ilgilendiren enflasyon verileri açısından hayati öneme sahip olan madde fiyat listesinin karartılmasının ardından hızla harekete geçmiş ve madde fiyat listelerinin açıklanması talebiyle dava açmıştır.
Hiçbir tartışmaya yer vermeyecek netlikle olan ve kesinleşmiş bulunan yargı kararlarıyla TÜİK’in kararttığı madde fiyat listesini tekrar açıklaması gerektiği hükme bağlanmıştır. TÜİK adeta Türkiye Cumhuriyeti mahkemeleri ile dalga geçercesine yargı kararlarını uygulamamıştır. Tartışma buradan kaynaklanmaktadır. TÜİK yargı kararı gereği olan madde fiyat listesini açıklamadığı için çeşitli yöntemlerle yapılan hesaplamaların doğru olmadığını iddia etmekte ve teknik bir tartışma yürütmeye çalışmaktadır.
Bizim açımızdan yargı kararlarına uymayan, Anayasa ve yasaları ihlal eden TÜİK yönetiminin teknik açıklamalarının bir önemi yoktur. Bir kamu kurumunun öncelikli görevi hukuka uygun davranmaktır. O nedenle TÜİK yönetiminin uzun kamuoyu duyurusundaki teknik açıklamalarını tartışmayacağız.
Sorumuz açık ve nettir. Kesinleşmiş yargı kararlarını Anayasa’nın ve yasaların açık hükmüne rağmen hangi cüretle uygulamıyorsunuz? Önce yargı kararlarının gereğini yerine getirin. Bir hukuk devletinde yargı kararlarını çiğneyen kamu kurumu ve kamu görevlisi olamaz.
TÜİK yönetiminin açıkça suç teşkil eden bu tutumuna karşı bütün hukuki yolları sonuna kadar kullanacağız. Herkes yargı kararlarına uymakla yükümlüdür. TÜİK yönetimi Türkiye Cumhuriyeti’nin memurlarıdır. Anayasa, yasalar ve yargı kararları ile bağlıdırlar.
TÜİK yönetimi Eurostat tavsiyelerini kesinleşmiş yargı kararlarının yerine koyamaz. TÜİK yönetimine Anayasa’nın 138. maddesini yeniden hatırlatıyoruz: “Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” Türkiye Cumhuriyeti Anayasası gereği kamu kurumlarının mahkeme kararlarına uyması gerekmektedir. Kesinleşen yargı kararlarına uymamak suçtur. Lafı dolandırmak yerine görevinizi yapıp enflasyona esas ortalama madde fiyatlarını derhal açıklayın.
TÜİK yönetimi için bir kez daha tekrarlayalım: Bu işin peşini bırakmayacağız. Hukuk mücadelemiz sürecek. Halkın ekmeğini, işçilerin ekmeğini koruma mücadelemiz sürecek. Yargı kararlarını hiçe sayanların cezalandırılması için mücadelemiz sürecek.
***
EK: TÜİK tarafından açıklanması durdurulan madde fiyat listesi konusunda DİSK tarafından açılan dava sürecine ilişkin gerçekler:
1-TÜİK’in Haziran 2022’de enflasyon hesaplamasının temelini oluşturan ortalama madde fiyatlarını açıklamayı durdurması üzerine CİMER aracılığıyla yaptığımız başvuruya TÜİK ret yanıtını verdi. TÜİK’in ret yanıtına karşı yaptığımız itirazı Adalet Bakanlığı bünyesindeki Bilgi Edinme Kurulu reddetti.
2-Bunun üzerinde DİSK, Kurul kararının yasal dayanaktan yoksun olduğunu ve yıllardır açıklanan verilerin açıklanmasından vazgeçilmesinin hukuksuz olduğunu belirterek konuyu idare mahkemesine taşıdı ve Bilgi Edinme Kurulu kararına karşı (Kurul, Adalet Bakanlığı bünyesinde olduğu için bakanlığa) dava açtı.
3-Başvurumuz üzerine Ankara 6. İdare Mahkemesi 31 Mart 2023 tarihinde oybirliği ile DİSK tarafından istenen bilgilerin açıklanmasının kurumun görevi gereği olduğunu belirterek bilgi talebinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğuna karar verdi. Ankara 6. İdare Mahkemesi 2022/2383 esas ve 2023/700 sayılı kararında DİSK tarafından istenen bilgilerin TÜİK tarafından elde edilen ve önceki yıllarda da kurum tarafından yayımlanmış olan istatistiksel verilere ilişkin olduğu ve bu bilginin kurumun görevi gereği elinde bulunması gereken bilgilerden olduğu gerekçesiyle bilgi edinme talebinin reddinin hukuksuz olduğuna ve dava konusu ret işleminin iptaline karar verdi.
4-İdare mahkemeleri tarafından verilen kararların derhal uygulanması gerektiği halde TÜİK yargı kararına uymayı reddetti. TÜİK bir yandan yargı kararlarını uygulamazken öte yandan verilerin yayımlanmasına ilişkin mahkeme kararını istinaf mahkemesine taşıdı. Ancak yaptıkları istinaf başvuruları da reddedildi. Ankara Bölge İdare Mahkemesi 12. İdari Dava Dairesi 15/09/2023 tarih ve 2023/1058 Esas ve 2023/1341 sayılı Kararı ile Adalet Bakanlığı ve TÜİK’in istinaf başvurularının hukuka uygun olmadığına karar verdi. Böylece idare mahkemesinin vermiş olduğu karar kesinleşti.
5-TÜİK yargı kararlarının kesinleşmesi üzerine hukukta yeri olmayan bir girişimde bulundu ve yasal dayanağı olmadığı halde Danıştay’a “kanun yararına bozma” başvurusunda bulundu. Danıştay Başsavcılığı’nca verilen 15 Mart 2024 tarihli ve 2024/201 Esas nolu kararı ile TÜİK başvurusunu reddetti
6-Öte yandan TÜİK, yargı kararına uymamak ve madde fiyat listesini açıklamayı ötelemek amacıyla alışılmadık biçimde bir kamu kurumu olarak diğer bir kamu kurumunu, Adalet Bakanlığı’nı da dava etti. TÜİK, Ankara 6. İdare Mahkemesi’nin vermiş olduğu kesin kabul kararına rağmen bu işlemin iptali için Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’nun kararının iptali istemiyle Adalet Bakanlığı’na dava açtı. Ankara 13. İdare Mahkemesi, 10 Ocak 2024 tarihli, 2023/1430 esas, 2024/58 nolu kararı ile “Anayasanın ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun hükümleri uyarınca yargı kararının aynen ve gecikmeksizin uygulanması amacıyla alınan dava konusu Kurul kararında hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığına” ve haksız davanın reddine karar verdi. TÜİK’in hukuksuz davranışı bir kez daha kanıtlandı.
7-Ancak TÜİK yönetimi kesinleşen yargı kararlarının gereğini yine yerine getirmedi. Anayasa ve yasaların bağlayıcı hükümlerine rağmen verileri saklamaya devam etti. Bunun üzerine TÜİK Başkanı ve Başkan Yardımcıları için suç duyurusunda bulunduğumuzda ise savcılık jet hızıyla inanılmaz ve skandal bir karara imza atarak konfederasyonumuzun verilerin açıklanmasını talebini sudan bahanelerle işleme koymayarak yargı kararlarını hiçe sayan TÜİK yöneticilerini korumaya aldı.
8-TÜİK’in kesinleşmiş yargı kararlarına uymaması ve savcılığın da yargı kararlarına uyulmasını sağlamak yerine suç işleyen TÜİK yöneticilerini koruması üzerine son çare olarak konuyu 27 Haziran 2024 tarihinde bireysel başvuru yoluyla Anayasa Mahkemesi’ne taşıdık.