3-SENDİKALARIN YAPISI VE İŞLEYİŞİ NASILDIR?
5-HER İSTEDİĞİMİZ SENDİKAYA ÜYE OLABİLİR MİYİZ?
6-NASIL BİR SENDİKA SEÇMELİYİZ?
7-DÜNYADA SENDİKALARIN KISA TARİHÇESİNİ ÖZETLER MİSİNİZ?
8-TÜRKİYE’DE SENDİKALARIN KISA TARİHÇESİNİ ÖZETLER MİSİNİZ?
9-KAMU ÇALIŞANLARI (MEMUR) SENDİKALARININ KISA TARİHÇESİNİ ÖZETLER MİSİNİZ?
10-İŞ KOLLARINA GÖRE İŞÇİ VE MEMUR SENDİKALARINI LİSTELEMEK MÜMKÜN MÜ?
CEVAPLAR
Türkiye`nin çeşitli bölgelerinde, çeşitli semtlerindeki işyerlerinde çalışıyoruz.
Belki farklı görüşlere inanıyor, farklı siyasi partileri destekliyoruz.
Ancak hepimizin ortak bir noktası var:
Yaşamak için çalışmak ve emek-gücümüzü satmak zorundayız.
İster fabrikalarda ya da bürolarda, ister devlet işletmelerinde, ister özel şirketlerde, isterse belediyelerde, kooperatiflerde olsun, hayatımızı yalnızca ücretle kazanıyoruz.
Dertlerimiz aynı, sorunlarımız ortak
İş garantisi istiyoruz!
Çünkü bizim için işsizlik açlık demektir.
Ücret zammı istiyoruz!
Çünkü patronlar, hergün herşeye zam yaparak, zaten düşük olan ücretlerimizi sürekli eritiyorlar.
Çalışma koşullarının iyileştirilmesini istiyoruz!
Çünkü her yıl binlercemiz iş kazalarında ölüyor. Gürültü, zehirli gazlar, sakatlanmak ve ölmek tehlikesi olmadan çalışmak bizim en doğal hakkımızdır.
Çalışma sürelerinin kısaltılmasını istiyoruz!
Çünkü kendimize ve ailemize daha fazla zaman ayırmak, okumak, gezmek, eğlenmek bizim de hakkımız. Biz, sürekli üretim içinde olan bir makina değil, insanız.
Sosyal haklar istiyoruz!
Çünkü yıllarca ödediğimiz pirimlerin ve vergilerin karşılğını almak, bizim en doğal hakkımızdır. Vergi ve primlerimizin patronlara ucuz kredi olmasını değil; ucuz konut, hastane, bakımevi ve okul olarak bize dönmesini istiyoruz.
Kısacası Biz,
Bütün zenginlikleri ve değerleri üretenler olarak, bu değerlerden, refah ve gelişmeden hakkımız olan payı istiyoruz
Peki alabiliyor muyuz?
Hayır!
Anayasa ve yasalardaki haklarımızı, toplu sözleşme haklarımızı kullanabiliyor muyuz?
Hayır!
Peki Ama Neden?
Çünkü önemli yanlışlar yapıyoruz
Peki yanlışlarımız neler?
Yasaların bizi koruyacağını sanıyoruz. Yasalar yeterli değil.
Ayrıca, patronlar tarafından kolayca çiğneniyor.
Sorunlarımızın çözümünü `bizi düşündüğünü` söyleyen patronlardan, `sendika da olsa daha fazla veremem` diyen işverenlerden bekliyoruz.
Ya da tek başımıza hak aramaya kalkıyoruz.
Aynı koşullarda yaşıyor, birlikte üretiyoruz.
Ama haklarımızı tek başımıza elde etmeye çalışıyoruz.
Başaramıyoruz.
Neden?
Çünkü Örgütlü Değiliz
Patronların dernekleri, sendikaları, birlikleri ve siyasi partileri var.
Patronların, bizim kafamızı karıştıran, gerçekleri bizden gizleyen gazeteleri, radyoları ve televizyonları var.
Patronlar, hem ekonomiye hem de siyasete egemen.
Patronlar güçlü
Çünkü Onlar Örgütlü
Bütün zenginlikleri biz üretiyor, Biz Yaratıyoruz.
Ama payımızı alamıyoruz.
Haklarımızı almak ve geliştirmek için güçlü olmamız gerek.
Patronlar karşısında güçlü olmanın yolu, en az onlar kadar örgütlü olmaktan geçer.
ÖRGÜTLENMEK, ortak çıkarlar temelinde, ortak hedefler için birleşmek demektir.
Yüzlerce, binlerce işçi YENİLMEZ BİR GÜÇTÜR.
İşçilerin, çalışma yaşamına ilişkin sorunlarını çözmek, ortak çıkarlarını ve haklarını korumak, geliştirmek için kurdukları örgütlere sendika denir.
Sendika, diline, dinine, rengine, siyasi görüşüne bakmaksızın bütün işçileri kapsayan bir kitle örgütüdür.
Sendika, çalışanların ortak hak ve çıkarlar uğruna birliğinin ifadesidir.
Sendika, işçilerin ekonomik ve demokratik örgütlerdir.
Sendika, sadece işçilerin örgütü olduğu için bir sınıf örgütüdür.
Sendika, devlete, siyasi iktidara, partilere karşı bağımsız bir örgüttür.
Daha genel biçimde ifade edersek ;
Sendika, işçinin birliğini etkin bir güce dönüştüren mekanizmalardır.
3-SENDİKALARIN YAPISI VE İŞLEYİŞİ NASILDIR?
Sendikaların işleyişi ve organları, genel kurullarca saptanan tüzüklerine göre düzenlenir. 12 Eylül yasaları sendikaların tüzüklerini özgürce belirleme hakkını tanımamaktadır. Yasa sendikanın tüzüğünün hemen tamamını belirlemiştir. Bu anlamda bir sendika özgürlüğünden söz etmek de mümkün değildir.
Sendikalarda çalışmalar; 1- Genel Merkez, 2- Bölge ve/veya Şube Merkezi ve 3- İşyeri Temsilciliği eliyle yürütülmektedir.
Sendikalardaki temel organlar ise; 1- Genel Kurul, 2- Yönetim Kurulu, 3- Denetim Kurulu ve 4- Disiplin Kurulu’ndan oluşmaktadır..
Aşağıdan yukarıya sendikalar:
1- İşyeri (sendika) Temsilcisi;
Mevcut yasaya göre işyeri temsilcisi, yasadaki adıyla işyeri sendika temsilcisi, sendika genel merkezi tarafından atanır.
Kimi sendikalar işyeri temsilcilerinin belirlenmesi için seçim yapmaktadır. Bir bakıma sendikanın üyelerinin iradesine saygısının sınandığı ilk yerdir. Eğer gerçekten bu iradenin özgürce konulabildiği ortam mevcut ise.
2- Bölge ve Şube Merkezleri:
İkinci basamaktaki sendika organı Sendika şubesi dir. Bir şubenin hangi koşullarda oluşacağı sendika tüzüğünde belirtilmektedir. Çoğunlukla 500 ve üzerinde üyeyi kapsayacak şekilde bir veya birden çok işyerinden oluşturulur. Şube Genel Kurulu, işyerlerindeki üyeler arasından seçilerek gelen delegeler ile şube yöneticilerinin katılımıyla toplanır.
Şube Genel Kurulu, yeni dönemin yöneticileri (yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyeleri) ile Genel Merkez Genel Kurulu nun delegelerini seçer.
Kimi yaygın örgütlenmeye sahip sendikalarda şubelerin üzerinde Bölge Şube Merkezleri de bulunmaktadır.
3- Genel Merkez
Sendikanın asıl karar ve yürütme yapısı genel merkezdir. Burada da en önemli organ Genel Kurul’dur. Genel Kurullar, doğal ve seçilmiş delegelerin katılımıyla toplanır. Doğal delegeler, bir önceki genel kurulda seçilmiş yöneticilerden, seçilmiş delegeler ise şube ve varsa bölge genel kurulundan seçilerek gelen delegelerden oluşmaktadır.
Bölge veya şubesi olmayan sendikaların genel kurul delegeleri ise doğrudan işyerinden seçilmektedir.
Genel Merkez Genel Kurulu, sendikanın tüzüğünü, bütçesini, yürütülecek politikalara ilişkin kararlarını belirler ve yeni yöneticilerini seçer.
Yönetim Kurulu, tüzük hükümleri doğrultusunda sendikanın genel kurulunda alınan kararları hayata geçirmekle yükümlüdür. Genel Kuruldan sonra sendikanın en yetkili karar ve yürütme organıdır.
Yönetim Kurulu bir başkan, bir genel sekreter ve tüzükte belirtilen sayıda üyeden oluşur.
Denetim Kurulu sendika yönetim kurulu çalışmalarının yasa, tüzük ve genel kurul kararlarına uygun bir biçimde yürütülmesini Genel Kurul adına denetler. Denetim idari ve mali olmak üzere iki ayı biçimde yapılır. Denetim Kurulu saptadığı eksikliklerin düzeltilmesini yönetim kurulundan isteyebilir, bir suç unsuruna rastlaması halinde ilgili makamlara başvurabilir.
Disiplin Kurulu, gelen başvurular üzerine sendika üye ve yöneticilerinin tüzük hükümlerine uygun davranıp davranmadığı denetler. Üyelikten çıkarma, geçici ihraç gibi kararlar alabilir. Disiplin Kurulunun aldığı kararlar Genel Kurul tarafından onaylanmak zorundadır.
Sendikalar, başta Başkanlar ve Temsilciler kurulları olmak üzere çeşitli danışma organları kurabilirler.
Başkanlar Kurulları sendikaların bölge ve şube başkanlarının katılımıyla toplanır. Temsilciler Kurulu ise işyeri temsilcileri, şube yöneticilerinin katılımıyla bir araya gelir. Sendika Yönetim Kurulu, her iki danışma kurulunun da üyeleridir.
Çalışma sürelerinin kölelikten farklı olması için sendikalı olmalısın.
Sosyal haklara sahip olmak istiyorsan sendikalı olmaktan başka yol yok!. İşverenler sosyal hakları ancak kendileri ile özel işbirliği yapan yada kendilerine yaltakçılık yapan, yalvaran işçilere verirler. Onurlu bir işçinin ise buna ihtiyacı yoktur. Onurlu bir işçi çalışma arkadaşları ile birlik olur, hakkı olanı ister ve kazanmasını bilir.
Sendikalı değilsen sosyal güvenlik hakların yok demektir:
Eşit işe eşit ücret ve insanca yaşanacak bir ücret almak sendikalı olmakla gerçekleşir… İşçilerin sendikalı olmadığı işyerlerinde ücret artışlarının ne zaman yapılacağı, ne oranda yapılacağı da belli değildir. Oysa işçiler sendikalı ise, herkesin ücreti sözleşme ile belirlenir. Eşit iş yapan herkes eşit ücret alır. Kimseye farklı muamele yapılmaz, yapılamaz.
İşçi sendikasız ise, herhangi bir şekilde iş bırakarak hak aramak isterse, işveren onu işten atabilir. Hem de beş kuruş tazminat vermeden. Bu nedenle hak aramanın en iyi ve güvenilir yollarından biri sendikalı olmaktır.
Sendikalı olmak işçiler için bir koruma kalkanına sahip olmak demektir. İşçiler ne kadar sıkı bir birlik kurmuşlarsa, bu kalkanın zırhı o kadar sağlam demektir.
Sendikalı olmak işyerinde çeşitli konularda söz sahibi olmak demektir… Sendikalı olmaları sayesinde işçiler işyerinde ezik, başları önde olmak yerine, işleri hakkında söyleyecek sözleri olan, işyerinde olup bitene müdahale edebilen saygın birer işçi olurlar.
5-HER İSTEDİĞİMİZ SENDİKAYA ÜYE OLABİLİR MİYİZ?
1982 Anayasası’nın 51. maddesine ve 2821 sayılı Sendikalar Yasasının 22. Maddesine göre; işçilerin ‘izin almaksızın’ sendikalara üye olma hakları vardır. Bu hakkını kullanmasına karşı çıkmak suç teşkil eder.
Her istediğimizde sendikalara üye olabiliriz. Ama Üyelik bazı yasal formalitelere bağlanmıştır.
Birinci koşul,
İşkolu koşuludur. Örneğin metal işkolunda çalışıyorsanız, metal işkolunda faaliyet gösteren bir sendikaya üye olabilirsiniz. Yasa, 28 işkolu belirlemiştir.
İkinci koşul,
Noter koşuludur. İşçilerin sendika üyeliği ancak noterde yapılması koşulu ile geçerlilik kazanabilir.
Üçüncü koşul,
Birden çok sendikaya üye olmak yasaktır. Birinden istifa ederek bir diğerine üye olabilirsiniz.
Yukarıda yazılı koşullar sendika üyeliği için gerekli koşullardır. Özellikle noter şartı işçilerin sendikalara üyeliğini zorlaştırdığından dolayı sınıf sendikaları yıllardır bu şartın kaldırılması için mücadele etmektedirler.
Sendikaların TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ VE GREV yapabilmesi için de ek koşullar konulmuştur.
ILO’nun temel sözleşmelerine aykırı olduğu için gerçekte hukuken geçersiz olan, ancak halen uygulanan 2822 Sendikalar Yasası, bir sendikaya bir işyerinde toplu iş sözleşmesi yetkisinin verilmesi için ağır koşullar getirmektedir. Buna göre bir işyerinde üyeleri adına toplu iş sözleşmesi yapacak sendikanın;
– İlgili işyerinin işkoluna yönelik olarak kurulmuş olması
– Bu işkolunda çalışan kayıtlı işçilerin %10’unu üye yapmış olması
– İşyerindeki işçilerin yarısından bir kişi fazlasının bu sendikaya üye olması
– Çalışma Bakanlığı’na çoğunluk tesbitinin yapılması ve üyeleri adına toplu sözleşme yapma yetkisinin verilmesi için başvuruda bulunması gerekmektedir.
– Çalışma Bakanlığı’nın verdiği toplu sözleşme yapma yetkisine işveren veya bu işkolunda bulunan ve %10’luk işkolu barajını geçmiş olan sendika itiraz edebilir. tiiraz halinde mahkeme sonuçlanana dek toplu iş sözleşmesi süreci askıya alınır.
Yasanın getirdiği bu hükümler, işçilerin örgütlenme ve toplu sözleşme hakkını, işverenin onayı olmaksızın neredeyse kullanılamaz hale getirmektedir.
Bununla birlikte; işçiler, yasanın dayattığı bu şartlara sahip olmayan sendikalara üye olarak da hakları için mücadele edebilir, çalışma koşullarını iyileştirmeye çalışabilir. Böylesi bir durumda sonucu belirleyecek olan, işyerindeki işçiler ve sendikaları ile işveren arasındaki güç dengesi olacaktır.
Görüldüğü gibi Türkiye’de yürürlükteki yasalar işçilere tam bir örgütlenme özgürlüğü ile toplu sözleşme hakkı tanımamaktadır. Yasanın işçilere gösterdiği toplu sözleşme yolu tuzaklarla dolu, büyük bir sabır disiplin ve kararlılıkla yürünmesi gereken uzun, ince bir yoldur.
6-NASIL BİR SENDİKA SEÇMELİYİZ?
Herhangi bir sendikaya üye olmak, sorunlarımızı çözmez.
İşkolumuzdaki sendikalardan hangisini seçeceğiz?
Üyesi olacağımız sendika, nasıl bir sendikadır?
Bu soruları da düşünmemiz gerek.
Kimi patronlar, bizim gücümüzü bölmek ve kırmak için işçi sendikaları kurar ya da bazı sendikaları destekleyebilirler.
İşçi haklarını savunur görünen, ancak patronların ekmeğine yağ süren, sermayedarların kontrolünde olan, demokratik işleyişe sahip bulunmayan sendikalara sarı sendika denir.
Sarı sendikalarda yöneticiler, tehditler ve kongre oyunlarıyla, patronların isteklerine göre belirlenirler. Mevcut yasalar da bu oyunlara uygun zemini sağlamaktadır.
Sarı sendikalar, toplu sözleşmeleri işçilerin bilgisi dışında hazırlar ve imzalarlar. Sarı sendikalar, bizim sosyal haklarımızı savunmaz, bilinçlenmemizi sağlayacak eğitimler düzenlemezler.
Bütün bu ve diğer nedenlerden dolayı sarı sendikalar, bizim önümüzde aşılması gereken ciddi bir tuzaktır. Bu tuzağa düşmemek, sendikamızı doğru seçmek zorundayız.
7-DÜNYADA SENDİKALARIN KISA TARİHÇESİNİ ÖZETLER MİSİNİZ?
Sendikalar işçi sınıfı hareketinin bir parçası olarak, Sanayi Devrimi’nden sonra ortaya çıktılar.
1650’li y?llara doğru İngiltere’de Sanayi Devrimi ortaya çıktı. Buhar enerjisinin üretimde kullanılmasıyla ortaya çıkan bu dönü?üm Kapitalist Üretim Sistemi olarak adland?r?lan yeni bir üretim sisteminin de habercisiydi.
Sanayi Devrimi yeni teknolojik geli?melerin de haz?rlay?c?s? oldu. Zanaatkar?n, köylünün art?k geçinemeyerek kentlerde kurulan fabrikalara akarak i?çile?me sürecine girdiler.
Çal??ma ve ya?ama ko?ullar?n?n gittikçe a??rla?mas? i?çi hareketlerinin do?mas?na neden oldu.
Fabrika sisteminin ayn? anda çok say?da ki?inin yan yana çal??t??? bir sistem olmas? i?çilerin biraraya geli?ini kolayla?t?r?yordu.
Ba?lang?çta i?çi eylemleri örgütsüz biçimde kendili?inden geli?iyordu. Genellikle a??r çal??ma ko?ullar?na kar?? anl?k öfkeler biçimindeydi.
?? ko?ullar?n?n daha da kötüle?mesi, kad?n ve çocuk eme?inin a??r ve tehlikeli i?lerde de s?n?rs?zca kullan?lmas? tepkilerin daha da büyümesini sa?lad?. ??çilerin olumsuz olan ve giderek olumsuzla?an ko?ullara ilk tepkisi, makina k?r?c?l??? biçiminde ortaya ç?kt?.
Sonuç al?namamas? üzerine yard?mla?ma dernekleri kuruldu.
Bunlar, i?çilerin örgütlü biçimdeki çözüm aray??lar?yd?. Ayn? mesle?e sahip i?çilerin kendi aralar?nda kurduklar? örgütlenmeler olu?tu. Ad?na birlik denilen bu yap?lar, bugünkü anlamdaki sendikalar?n çok gerisinde, yard?mla?ma sand?klar?yd?.
Bu sand?klarda çal??ma ko?ullar? nedeniyle hastalanan, i? göremez hale gelenlere yard?mlar yap?l?rd?. Zaman içinde yard?m sand?klar? grev ve direni?leri de örgütlemeye ba?lad?. ??çi hareketi giderek güç kazand?. ??çi s?n?f? yard?mla?ma sand?klar? ?eklinde ba?latt??? örgütsel deneyimini geli?tirerek sendikal yap?lar? olu?turdu.
Bugünkü sendikalara benzer özellikte bilinen ilk sendikal örgütlenmeler 1700�lü y?llar?n ba??nda ?ngiltere�de ortaya ç?kt?. Bunlar?n ço?unlu?u meslek sendikalar?yd?.
??çi s?n?f? yasal anlamda sendikalar?na kavu?mak için uzun y?llar mücadele etti. Sendikal birlikler ?eklinde kurulan ilk örgütlenme çal??malar?n?n üzerinden 100 y?l? a?k?n bir süre geçtikten sonra 1820 y?l?nda yine ?ngiltere�de ilk yasal sendika kuruldu.
8-TÜRK?YE’DE SEND?KALARIN KISA TAR?HÇES? ÖZETLER M?S?N?Z?
Türkiye�de sendikalar Bat?�daki örneklerine göre çok ileri tarihlerde ortaya ç?kt?.
Osmanl? ?mparatorlu?u döneminde belli üretim dallar? d???nda sanayile?me ya?anamad???ndan i?çi s?n?f?n?n ortaya ç?k??? gecikmi?ti. Buna ba?l? olarak sendikalar?n ortaya ç?kmas? da bat?daki örneklere göre ileri tarihlerde oldu.
?mparatorluk döneminde bilinen ilk i?çi hareketleri 1830’lu y?llarda tar?m i?çilerinde görüldü. Bunlara kar?? ?mparatorlu?un ç?kard??? “nizamnameler” oldukça sertti. Üretimin durdurulmas? (grev) vatan hainli?i olarak de?erlendirilerek ölümle cezaland?r?l?yordu.
Kas?mpa?a Tersanesi ??çileri ve Beyo?lu Telgrafhanesi ??çileri taraf?ndan 1872 y?l?nda gerçekle?tirilen grevler de ilk grevler olarak kabul edilmektedir.
1871 y?l?nda kurulan �Ameleperver Cemiyeti� (??çi Severler Derne?i) kimi ara?t?rmac?lar taraf?ndan ilk sendika olarak tan?mlansa da as?l olarak yard?mla?ma sand??? i?levine sahip bir örgütlenmeydi.
?mparatorlu?un son y?llar?na do?ru i?çi hareketi ve sendikal faaliyet bak?m?ndan bir hareketlenme gözlendi. 1908 y?l?nda II. Me?rutiyetin ilan?n? izleyen günlerde, varolan siyasal hareketlilikten etkilenerek Anayasaya örgütlenme hakk?yla ilgili hükümler konulmas? üzerine, ba?ta ?stanbul ve Selanik olmak üzere çe?itli i?kollar?n?n geli?ti?i bölgelerde çok say?da sendika kuruldu. Yayg?n grevlere gidildi.
Siyasi iktidar de?i?se de, grevlere kar?? tutumun de?i?medi?i ?ttihat Terakki’nin uygulad??? sert yöntemlerden anla??ld?.
Cumhuriyet sonras? i?çi hareketi ve sendikac?l???n geli?mesinde sanayile?me hareketlerinin büyük etkisi oldu.
Osmanl?�dan al?nan güçlü bir sanayile?me ve kitlesel anlamda i?çi bulunmuyordu.
Sanayile?me alan?nda as?l at?l?m 1930 sonras?nda ba?lad?. ?zleyen y?llarda kurulan ?eker fabrikalar?, Sümerbank, Kömür i?letmeleri, Karabük Demir çelik, Türk Petrolleri, Ka??t fabrikalar? devlet eli ile olu?turulan sanayi giri?imleriydi.
Bunlar? di?er i?letmeler izledi.
?malat sanayinde yeni yeni fabrikalar?n kurulmas?yla i?çi say?s?nda büyük art??lar oldu. Ancak çal??anlar?n “s?n?f” temelinde birle?meleri yasakt?.
Dolay?s?yla sendikalar?n kurulu?u yasakt?.
??çi-i?veren ili?kilerini düzenleyen bir yasa kaç?n?lmaz hale geldi.
1936 y?l?nda ilk ?? Kanunu ç?kart?ld?.
?kinci Dünya Sava??�n?n bitiminde dünyada demokrasi rüzgarlar? esiyordu. Türkiye’de bu etki ile süratle �çok partili� düzene geçti.
1945/46 y?llar?nda Çal??ma Bakanl???, ?? bulma Kurumu ve ??çi Sigortalar? Kurumu kuruldu.
Sendikas?z bir demokrasi olamazd?…
1947 y?l?nda ilk Sendikalar kanunu ç?kart?ld? ve ilk kez yasal zeminde sendikalar kuruldu ve faaliyet gösterme çabas?na girdiler.
�Çabas?� diyoruz çünkü toplu i? sözle?mesi ve grev yasas? ç?kar?lmad?.
Toplu sözle?me ve grev hakk? vaadini yerine getirmeyen siyasi iktidara kar??, i?çi sendikalar? 1952 y?l?nda birle?erek TÜRK-??�i kurdular.
Sendikalar?n varl???na kar?? grevsiz ve yetersiz toplu pazarl?k hakk?yla faaliyet gösterdi?inden i?çi haklar?n?n korunmas?nda yeterince etkin olunamad?.
1961 Anayasas?�nda ilk kez “grev hakk?na” yer verildi.
1963 Kavel grevinde, grev hakk?n?n Anayasada bulunmas?n?n yeterli olmad???, grev hakk?n?n uygulama esas ve ko?ullar?n? gösterecek bir “Grev Yasas?” ihtiyac? çarp?c? bir ?ekilde ortaya ç?kt?.
1963�ün 24 Temmuzu�nda 274 Say?l? yeni bir Sendikalar Kanunu ile 275 say?l? Toplu Sözle?me Grev Yasas? ç?kart?ld?.
1966’da ya?anan Pa?abahçe grevine dayan??ma gösterilmesi konusunda Türk-??’e ba?l? sendikalar aras?nda görü? ayr?l??? ç?kt?.
Dayan??ma göstermek isteyen sendikalar; Sendikalar Aras? Dayan??ma (SADA) biçiminde birle?erek, greve sahip ç?kt?lar.
Türk-?? bu sendikalar?n üyeliklerini ask?ya ald?.
13 ?ubat 1967 tarihinde, bu sendikalardan T. Maden-??, Lastik-??, Bas?n-??, G?da-?? ve Zonguldak Maden ??çileri Sendikalar? D?SK’i kurdular.
1960-1980 aras? dönemde ülkedeki siyasal ya?am?n da zenginli?ine ba?l? olarak çok say?da sendika kuruldu. Uzun ve etkili grevler, direni?ler ya?and?.
51 y?l aradan sonra ilk kez 1976 y?l?nda 1 may?slar kutlanmaya ba?land?.
Yayg?n ve uzun süreli kitlesel grevlerle 1980’lere gelindi.
9-KAMU ÇALI?ANLARI (MEMUR) SEND?KALARININ KISA TAR?HÇES?N? ÖZETLER M?S?N?Z?
“Takrir-i Sükun” (1925) yasaklar?n? izleyen yasakç? “tek parti yönetimi” zaman?nda varl?k gösteremeyen memur örgütleri 1946’da yeniden boy vermeye ba?lad?lar. Mahalli düzeydeki ö?retmen dernekleri 1946’da “Türkiye Ö?retmen Dernekleri Milli Federasyonu” nu kurdular.
1961 Anayasas?’n?n 46. maddesi sendikala?ma hakk?n? i?çilerle birlikte memurlara da tan?m??t?. Anayasan?n bu hükmü uyar?nca, 1965’te ç?kar?lan 624 say?l? “Devlet Personeli Sendikalar? Kanunu” toplu sözle?me ve grev haklar?n? içermiyor, öte yandan i?yeri, meslek ve statü (kademe) temelinde örgütlenmeye olanak veriyordu. Bu durum, tam bir sendika enflasyonuna neden oldu ve 1971’e kadar devam eden bu ilk sendikala?ma döneminde 600 civar?nda memur sendikas? kuruldu. Birle?en baz? sendikalar “Türkiye Kamu Personeli Sendikalar? Konfederasyonu” ve “Türkiye Devlet Te?ekkül ve Te?ebbüsleri Personel Sendikalar? Konfederasyonu” ad?yla üst örgütlenmeler yaratt?lar. Söz konusu dönemde oldukça c?l?z ve etkisiz olan memur sendikalar? içinde TÖS ve T. ?LK-SEN 15-19 Aral?k 1969’da gerçekle?tirdikleri 4 günlük “genel ö?retmen boykotu” ile dikkati çekmektedir. 160 bin civar?nda ö?retmenin çal??t??? 1969 Türkiye’sinde 110 bin civar?nda ö?retmenin kat?ld??? bu boykot, i?çi s?n?f? tarihinin önemli grevlerinden biri olarak “me?ru mücadele” anlay???n?n olu?mas?nda kritik bir rol oynam??t?r.
12 Mart 1971 darbesinin ard?ndan, 20.09.1971 tarihli Anayasa de?i?ikli?i ile Anayasan?n 46. maddesindeki ‘çal??anlar’ ibaresi yerine ‘i?çiler’ ibaresinin konulmas?yla ve 119. maddesinin de ‘memurlar� siyasi partilere ve sendikalara üye olamazlar’ biçiminde de?i?tirilmesiyle memurlar?n sendikala?ma hakk? ortadan kald?r?lm??t?r. Anayasan?n geçici 16,. maddesiyle de daha önce kurulmu? olan memur sendikalar?n?n faaliyetlerinin sona erdirildi?i hükme ba?lanm??t?r.
1971’de sendika hakk?n?n böylece ortadan kald?r?lmas?n?n ard?ndan memurlar 1980’e kadar sürecek olan yeni bir dernekle?me sürecine girdiler. TÖS ve T.?LK-SEN’in yerine TÖB-DER kuruldu. (1971) Tüm-Der, Mem-Der gibi tüm memurlar? kapsamay? amaçlayan memur derneklerinin yan? s?ra TRT-DER, GENEL-DER, EGO-DER, DDY-DER, TEK-DER, SAYI?TAY-DER gibi i?yeri eksenli memur dernekleri ile daha genel ve kapsay?c? nitelikteki TÜS-DER, POL-DER, ENERJ?-DER, TÜM SA?LIK-DER, TÜMAS, TÜM-ÖD gibi mesleki temelde dernekler kuruldu. 1971-1980 döneminde de t?pk? sendikal? dönemde (1965-1971) oldu?u gibi, emekçilerin birli?ini ve gücünü bölmeye dönük örgütler ortaya ç?km??t?. POL-B?R, Ak?nc? Memurlar Derne?i, Ülkücü Kamu Görevlileri Güç Birli?i Derne?i gibi.
12 Eylül darbesi tüm i?çi ve emekçi örgütlerine oldu?u gibi, memur derneklerine de a??r darbeler vurdu, dernekler kapat?ld?. Binlerce memur örgütsel faaliyetlerinden ötürü cezaevlerine dolduruldu, bask?ya u?rad?. Derneklerin mal varl?klar?na el konuldu. 1982 Anayasas?n?n 51. maddesi sendika hakk?n? sadece i?çilere ve i?verenlere tan?m?? ama memurlara yasaklamam??t?.
1986’da eski TÖS, T.?LK-SEN ve TÖB-DER yönetici ve üyelerince ç?kar?lmaya ba?lanan “abece dergisi” örgütlenme aray??lar?n? ba?latm??, 1988’de çal??an ö?retmenlerin üye olamad??? ama “fahri üye” olabildi?i E??T-DER kurulmu?tu. Yerel yönetimler, ula?t?rma, sa?l?k vb. sektörlerde de yayg?nla?an dernekler, sendikala?man?n “bir laboratuar çal??mas?” olarak önemli i?levler gördüler. 1989’da E??T-DER’in düzenledi?i “Uluslararas? Kamu Çal??anlar? Sendikal Haklar Kurultay?” ile sendikala?ma aray??lar? yeni bir evreye, “giri?im evresine” ta??nd?. Bu geli?mede i?çi s?n?f?n?n 12 Eylül y?llar?nda u?ran?lan hak kay?plar?n? telefai etmeye dönük “1989 Bahar Eylemleri”nin ve 1990’daki “madenci yürüyü?ü”nün önemli bir itici rol oynad??? bilinmektedir. 28.05.1990’da Ankara’da kurulan ilk memur sendikas? E??T?M-??’i Temmuz 1990’da ?stanbul’da KAM-SEN, 13.11.1990’da ?stanbul’da E??T-SEN izledi. Kendilerine art?k “kap?kulu zihniyetini” ça?r??t?ran “memur” yerine “kamu çal??an?” ya da “kamu emekçisi” diyen kamu görevlilerinin sendikala?mas? ç?? gibi büyümeye ba?lad?.
Tüm Maliye-Sen, Tüm Sa?l?k-Sen, Tar?m-Sen, Hava-Sen, Tüm Haber-Sen, Enerji-Sen, Yap? Yol-Sen, Turizm-Sen, Tüm Sosyal-Sen, Tüm Yarg?-Sen, Tüm Enerji-Sen, Kültür-Sen, Banka-Sen, Emekli-Sen, ÖES, Tüm Ray-Sen, Demiryol-Sen vb. Bu sendikalar?n pek ço?u güç ve eylem birli?i yaparak “Kamu Çal??anlar? Platformu”nu, daha sonra da “Kamu Çal??anlar? Sendikalar? Platformu”nu olu?turdular. E?itim-??’in ba??n? çekti?i bir k?s?m sendika ise “E?güdüm Komitesi”ni olu?turdular. Kamu emekçilerinin her türlü bask?c? ve yasakç? politikalara kar??n ba??ms?z bir do?rultuda geli?en ve h?zla kitleselle?en sendikal hareketini bölmeye ve bask? alt?na almaya dönük giri?imler gecikmedi. Kamu emekçilerinin “hak verilmez, al?n?r” ?iar?yla sendikalar?n? kurdu?u, sendikalar?n kap?lar?na vurulan mühürleri söktü?ü günlerde sendika hakk?n?n anayasada bulunmad???n?, sendikalar?n illegal oldu?unu savunan “Türkiye Kamu Çal??anlar? Vakf?” ve çevresi hiçbir yasal ya da anayasal de?i?iklik olmad??? halde 1992’de birdenbire T.KAMU-SEN ad?yla bir konfederasyon ve ba?l? sendikalar?n? kuruverdiler. Devlet güdümlü, a??r? milliyetçi çizgideki bu sendikalar?n kurulu?unun ard?ndan, bu kez de 1995’te Memur-Sen ad?nda fundamentalist çizgide bir konfederasyon olu?turuldu.
Pek çok sendikay? bünyesinde toplayan KÇSP, bir çok fiili ve me?ru eylemden sonra 3 Temmuz 1991’de %18’lik zamlara kar?? fiili yürüyü? gerçekle?tirdi. Kamu emekçilerinin mücadele çizgisi giderek güçlenmeye ba?lad?. Bunun üzerine 14.09.1991 tarihinde E??T-SEN genel merkezi valilik taraf?ndan mühürlendi. Kamu çal??anlar? sendikalar?na sahip ç?karak mühürleri söktü. 15.01.1992 tarihinde Ankara’da, 26.01.1992 tarihinde ?stanbul’da grevli, toplu sözle?meli sendika talebiyle ilk yasal mitingler düzenlendi. 21 Aral?k 1992’de Ba?bakanl??a tüm ülke kamu emekçilerinin kat?l?m? ile yürüyü? gerçekle?tirildi. 13 May?s 1992 tarihinde ücret yetersizli?ini ve tek yanl? belirlemeleri protesto amac?yla bordro yakma eylemi yap?ld?. Kamu çal??anlar?n?n hak aray??? ve demokrasi mücadelesi yetkililer taraf?ndan bask?, sürgün ve cezalarla kar??lansa da bu mücadeleler sürecinde Uluslararas? Çal??ma Örgütü’nün (ILO) 87 ve 151 say?l? sözle?meleri TBMM’nde onayland?. 15 Haziran 1993’te bölge mitingleri, 27 Haziran 1993’te be? koldan Ankara yürüyü?ü organize edildi. Kamu emekçilerinin bu yeni sendikac?l?k anlay??? geleneksel tarzda olu?mu? i?çi sendikalar?n? da hareketlendirdi. 03.01.1994 tarihinde “tüm çal??anlar?n ortak genel grevi” yap?ld?, %5 ek zam al?nd?. 20 Nisan 1995’de yeni bir eylem dalgas? geli?tirildi. 16-17 Haziran 1995 tarihinde Türkiye’nin her yerinden gelen kamu emekçileri K?z?lay meydan?n? iki gün boyunca i?gal ederek, grevsiz, toplu sözle?mesiz bir sendika yasas?n? kabul etmeyeceklerini aç?klad?lar. TBMM de ele al?nan yasa tasar?s?n?n görü?meleri ertelendi.
13.07.1995 tarihinde Anayasan?n 53 maddesinde yap?lan de?i?iklikle kamu emekçilerinin sendikala?ma haklar? anayasal düzeyde tan?nd?.
Kamu emekçilerinin KÇSP ve E?güdüm Komitesi etraf?nda kümelenmi? olan sendikalar? bir yandan birlik görü?melerini yürütür ve ayn? i?kolunda örgütlü sendikalar?n? birle?tirirken, öte yandan da 08.12.1995’te KESK’i (Kamu Emekçileri Sendikalar? Konfederasyonu) kurdular. Kamu emekçilerinin toplu pazarl?k ve grev haklar?n? tan?mak istemeyen ve sendikalar?n ba??ms?z, fiili ve me?ru geli?imini kabul edemeyen siyasal iktidar ve yönetenler, sendikalar? denetim alt?na almaya dönük yasa tasar?s?n? 1998 Mart’?nda TBMM gündemine getirdiler. Kamu emekçilerinin 4-5 Mart 1998’de Ankara’da ve izleyen günlerde pek çok yerle?im yerinde gerçekle?tirdikleri direni? ve eylemlerle “sahte yasa tasar?s?” püskürtüldü.
Ne var ki, KESK’in ve kamu emekçilerinin tüm direni? ve kar?? koyu?una ra?men, sendikalar? denetim alt?na almay? amaçlayan, grev ve toplusözle?me haklar? gibi temel sendikal hak ve özgürlüklerden yoksun 4688 say?l? “Kamu Görevlileri Sendikalar? Kanunu” 25.06.2001’de TBMM’nde kabul edildi.
10-?? KOLLARINA GÖRE ??Ç? VE MEMUR SEND?KALARINI L?STELEMEK MÜMKÜN MÜ?
2821 Nolu Sendikalar Kanununa Göre ??çi Sendikalar?
(??kollar?ndaki ??çi Say?lar? ve Sendikalar?n Üye Say?lar?na ?li?kin 2005 Ocak Ay? ?statistikleri Hakk?nda Tebli?’den) Tar?m ve ormanc?l?k, avc?l?k ve bal?kç?l?k i?kolu
ORMAN – ?? Türkiye Orman ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
TARIM � ?? Türkiye Orman Toprak Su, Tar?m Ve Tar?m Sanayii ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
ÖZ TARIM�?? Türkiye Öz Tar?m Toprak, su Ve Orman Sanayii ??çileri Sendikas? (Hak-??�e Ba?l? Sendika)
EMEK TARIM�?? Orman, Topraksu, Tar?m Ve Tar?m Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
TARIM ORMAN ?? Tar?m, Orman, Avc?l?k , Bal?kç?l?k ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Madencilik i?kolu
TÜRK MADEN-?? Türkiye Maden ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
GENEL MADEN�?? Türkiye Genel Maden ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
DEV MADEN-SEN T. Devrimci Maden Arama ve ??letme ??çileri Sendikas? (D?SK�e
Ba?l? Sendika)Petrol, kimya ve lastik i?kolu
PETROL-?? Türkiye Petrol, Kimya, Lastik ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
LAST?K-?? T.Petrol,Kimya ve Lastik San.??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
?LK?M�?? ?laç, Kimya, Petrol Ve Lastik Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
ÖZ PETROL-?? Petrol, Kimya, Lastik, Plastik ??çileri Sendikas?G?da sanayi i?kolu
TEK GIDA � ?? Türkiye Tütün, Müskirat, G?da Ve Yard?mc? ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
GIDA-?? T.G?da Sanayii ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
ÖZ GIDA�?? Öz Tütün Müskirat Ve G?da Sanayii Yard?mc? ??çileri Sendikas? (Hak-??�e Ba?l? Sendika)
GIDA-?? G?da Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
FINDIK�?? Türkiye F?nd?k, Çikolata, G?da Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)?eker i?kolu
?EKER�?? Türkiye ?eker Sanayii ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)Dokuma i?kolu
TEKS?F Türkiye Tekstil, Örme Ve Giyim Sanayii ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
TEKST?L Tekstil ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
ÖZ?PL?K�?? Tüm Dokuma, ?plik, Triko Ve Giyim Sanayii ??çileri Sendikas? (Hak-??�e Ba?l? Sendika)
G?Y?M�?? Dokuma, Giyecek, Konfeksiyon, ?plik, Ütü, Boya Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
DOKU ÖR�?? Dokuma Ve Örme ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
TÖBG?S Trikotaj, Örme, Boyama Ve ?plik Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
BAT?S Ba??ms?z Tekstil ??çileri Sendikas?
DOKUMA�?? Dokuma, Örme, Boyama, Trikotaj Ve Giysi ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
TEKST?L-SEN Tekstil, Dokuma, Örme, Trikotaj, Boyama ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Deri i?kolu
T. DER? – ?? Türkiye Kundura Sanayii Deriden Yap?lan E?ya Debegat ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)A?aç i?kolu
A?AÇ�?? Türkiye A?aç Sanayii ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
AS?S A?aç Sanayii ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
ÖZ A?AÇ�?? A?aç, Mantar, Sunta Ve Mobilya Sanayii ??çileri Sendikas? (Hak-??�e Ba?l? Sendika)
YAPSAN�?? T. Yap?m, A?aç, Prefabrik Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Ka??t i?kolu
SELÜLOZ�?? Türkiye Selüloz, Ka??t Ve Mamülleri ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
TÜMKA-?? Tüm Ka??t Selüloz ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
ÖZ KA?IT-?? Ka??t Ambalaj ve Selüloz ??çileri Sendikas?Bas?n ve yay?n i?kolu
BASIN�?? Türkiye Bas?n, Yay?n, Grafiker Ve Ambalaj Sanayii ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
BASIN-?? Türkiye Bas?n ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)Banka ve sigorta i?kolu
BASS Banka Ve Sigorta ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
BAS?SEN Banka Ve Sigorta ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
BANK-SEN T.Devrimci Banka ve Sigorta ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
BANKS?S Banka Ve Sigorta ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
BANKS?SEN Banka Ve Sigorta ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Çimento, toprak ve cam i?kolu
T. Ç?MSE � ?? Türkiye Çimento, Seramik, Toprak, Cam Sanayi ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
KR?STAL – ?? Türkiye Çimento, Cam, Seramik Ve Toprak Sanayii ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
CAM KERAM?K-?? T.porselen,Çimento,Cam Tu?la ve Toprak Sanayii ??çileri
Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)Metal ?? Kolu METAL Türkiye Metal, Çelik, Mühimmat,
Makine, Metalden Mamul E?ya, Oto Montaj Ve Yard?mc? ??çileri Sendikas? (Türk-??�e
Ba?l? Sendika)
B?RLE??K METAL- ?? Birle?ik Metal ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
ÇEL?K�?? Demir, Çelik, Metal Mamulleri ??çileri Sendikas? (Hak-??�e Ba?l? Sendika)
METSAN�?? T. Metal Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
KALIP�?? Makine Ve Kal?p Yap?m? ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
TEK METAL�?? Demir, Çelik, Metal Ve Oto Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
ÇESAN Türkiye Çelik Yap? ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Gemi i?kolu
DOK GEM?-?? Türkiye Liman, Dok, Gemi Sanayi ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
L?MTER-?? Liman,Tersane Gemi Yap?m-Onar?m ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)?n?aat i?kolu
YOL � ?? Türkiye Yol, Yap?, ?n?aat ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
DEVR?MC? YAPI-?? Devrimci Yap? ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
EVR?M�?? Türkiye Emekçi ?n?aat Ünitesi, Yol, Baraj Genel Yap? Montaj Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
?NSAN�?? T. ?n?aat Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
YAPI�?? ?n?aatç?l?k Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Enerji i?kolu
TES�?? Türkiye Enerji, Su Ve Gaz ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
ENSAN�?? Enerji Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
YEN? BES-?? Baraj, Enerji, Su ve Gaz ??çileri Sendikas? Ticaret, büro, e?itim ve güzel sanatlar i?kolu
KOOP-?? Türkiye Kooperatif Ve Büro ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
TEZ KOOP � ? ? Türkiye Ticaret, Kooparatif, E?itim, Büro Ve Güzel Sanatlar ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
SOSYAL-?? T.Sosyal Sigortalar, E?itim, Büro, Ticaret, Kooperatif ve Güzel Sanatlar ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
S?NE-SEN Türkiye Sinema Emekçileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
B?L�?? Bilgi ??lem ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Kara ta??mac?l??? i?kolu
TÜMT?S Türkiye Motorlu Ta??t ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
NAKL?YAT�?? Türkiye Devrimci Deniz Ve Kara Nakliyat ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
KARSAN-?? Ta??mac?l?k ve Kargo Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Demiryolu ta??mac?l??? i?kolu
DEM?RYOL�?? Türkiye Demiryolu ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)Deniz ta??mac?l??? i?kolu
T. DEN?Z-?? Türkiye Denizciler Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)Hava ta??mac?l??? i?kolu
HAVA�?? Türkiye Sivil Havac?l?k Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
ULU EMEK�?? Ulusal Hava Ta??ma ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
ULA?SAN-?? Türkiye Hava Ta??mac?l??? Sanayi ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Ardiye ve antrepoculuk i?kolu
L?MAN – ?? Türkiye Liman, Kara, Tahmil ve Tahliye ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
DEN?Z-?? Seyyar, Tahmil ve Tahliye ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Haberle?me i?kolu
TÜRK?YE HABER � ?? T. Posta, Telgraf, Telefon, Radyo, Televizyon ??çileri Ve Hizmetlileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)Sa?l?k i?kolu
SA?LIK � ?? Türkiye Sa?l?k ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
DEV SA?LIK-?? Devrimci Sa?l?k ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
SIHHAT�?? Tüm Sa?l?k Hizmetleri ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Konaklama ve e?lence yerleri i?kolu
TOLEY?S Türkiye Otel Lokanta Ve Dinlenme Yerleri ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
OLEY?S T.Otel,Lokanta ve E?lence Yerleri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
MÜZ?K�SEN Müzik Ve Sahne Sanatç?lar? Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
TURKON�?? Turizm Konaklama Ve E?lence Sanayii ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)Milli savunma i?kolu
TÜRK HARB�?? Türkiye Harb Sanayii Ve Yard?mc? ??kollar? ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)Gazetecilik i?kolu
TGS Türkiye Gazeteciler Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
MEDYA-SEN Medya, ?leti?im, Bas?n-Yay?n ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)Genel i?ler i?kolu
BELED?YE�? ? T. Belediyeler Ve Genel Hizmetler ??çileri Sendikas? (Türk-??�e Ba?l? Sendika)
GENEL-?? T.Genel Hizmet ??çileri Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
H?ZMET�?? Tüm Belediye Ve Genel Hizmet ??çileri Sendikas? (Hak-??�e Ba?l? Sendika)
KAPI�SEN Tüm Belediye Kap?c?lar Ve Genel Hizmetliler ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
KONUT�?? Tüm Belediye Ve Konut ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
TEK GENEL-SEN Belediye, Temizlik ve Genel Hizmet ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
YEN? EMEK-?? Tüm Belediye ve Konut ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
TEM-?? SEN Temizlik ??çileri Sendikas? (Ba??ms?z Sendika)
Üyesi olmayan veya üye bildiriminde bulunmayan sendikalara bu istatistikte yer verilmemi?tir.
Di?er Sendikalar
EMEKL?-SEN Türkiye Emekliler Sendikas? (D?SK�e Ba?l? Sendika)
4688 Nolu Kamu Görevlileri Sendikalar? Kanununa Göre Memur Sendikalar? Büro, bankac?l?k ve sigortac?l?k hizmetleri
BES Büro Emekçileri Sendikas? (KESK�e Ba?l?)E?itim, ö?retim ve bilim hizmetleri
E??T?M-SEN E?itim ve Bilim Emekçileri Sendikas? (KESK�e Ba?l?)Sa?l?k ve sosyal hizmetler
SES Sa?l?k ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikas? (KESK�e Ba?l?)Yerel yönetim hizmetleri
TÜM BEL-SEN Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikas? (KESK�e Ba?l?)Bas?n, yay?n ve ileti?im hizmetleri
HABER-SEN Bas?n Yay?n ve ?leti?im Emekçileri Sendikas? (KESK�e Ba?l?)Kültür ve sanat hizmetleri
KÜLTÜR SANAT-SEN Kültür ve Sanat Emekçileri Sendikas? (KESK�e Ba?l?)Bay?nd?rl?k, in?aat ve köy hizmetleri
YAPI YOL SEN Yol Yap? Altyap? Bay?nd?rl?k ve Tapu Kadastro Kamu Emekçileri Sendikas? (KESK�e Ba?l?)Ula?t?rma hizmetleri
BTS Birle?ik Ta??mac?l?k Sendikas? (KESK�e Ba?l?)Tar?m ve ormanc?l?k hizmetleri
TARIM ORKAM SEN Tar?m, Ormanc?l?k ve Hayvanc?l?k ?? Kolu Emekçileri Sendikas? (KESK�e Ba?l?)Enerji, sanayi ve madencilik hizmetleri
ESM Enerji Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikas? (KESK�e Ba?l?)Diyanet ve vak?f hizmetleri
D?VES Diyanet ve Vak?f Emekçileri Sendikas? (KESK�e Ba?l?)
Not: Bu metnini haz?rlanmas?nda D?SK, Dev Maden Sen ve Birle?ik Metal ??, BES ve Çal??ma Bakanl??? yay?nlar?ndan yararlan?lm??t?r. Beylikdüzü EscortBeylikdüzü Escort